European ParliamentGUE/NGLParliamentary QuestionsSYRIZAΕπιστολή στην ΚομισιόνΚοινοβουλευτικός ΈλεγχοςΣΥΡΙΖΑ

Νίπτει τας χείρας της η Κομισιόν για την υπόθεση του Τζ. Ασάνζ

“Δεν μπορεί να παρεμβαίνει ή να επηρεάζει τις δικαστικές διαδικασίες ενώπιον του Βρετανικού Δικαστηρίου”, όσον αφορά το ενδεχόμενο έκδοσής του στις ΗΠΑ

Απάντηση έδωσε η Κομισιόν δια της Επιτρόπου Βιέρα Γιούροβα, αρμόδιας για θέματα Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, στην ερώτηση που είχαν καταθέσει ευρωβουλευτές της Ευρωομάδας της Αριστεράς τον περασμένο Ιούνιο αναφορικά με την υπόθεση του Τζούλιαν Ασάνζ και το ενδεχόμενο έκδοσής του στις ΗΠΑ. Την ερώτηση συνυπέγραφαν ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης, καθώς και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου.

Η Κομισιόν διευκρινίζει πως θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, αλλά “δεν μπορεί να παρεμβαίνει ή να επηρεάζει τις δικαστικές διαδικασίες ενώπιον του Βρετανικού Δικαστηρίου”, αφού “αυτό αποτελεί μέρος της δικαστικής ανεξαρτησίας”. Όσο για την προστασία του Τζ. Άσανζ υπό το καθεστώς του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος (whistleblower) εξίσου αναφέρει ότι “δεν μπορεί να πάρει θέση σχετικά με τη συγκεκριμένη περίπτωση”, καθώς η ευρωπαϊκή Οδηγία για την προστασία των προσώπων που καταγγέλλουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ. “Μετά τη μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, θα είναι ο ρόλος των εθνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών δικαστηρίων, να εξακριβώνουν τα πραγματικά περιστατικά σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον ένα πρόσωπο πληροί τις προϋποθέσεις για προστασία ως whistle-blower, συμπεριλαμβανομένων των ιδιαίτερων περιστάσεων της υπόθεσης”, σημειώνει η Επίτροπος Γιούροβα, επιρρίπτοντας το βάρος στα κράτη μέλη.

Ωστόσο, σημειώνει ότι “το άρθρο 19 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει ότι κανείς δεν μπορεί να εκδοθεί σε κράτος όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να υποβληθεί σε θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία“. “Επιπλέον, το άρθρο 13 (περί θανατικής ποινής) της Συμφωνίας για την έκδοση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής προβλέπει ότι: Όταν το αδίκημα για το οποίο ζητείται έκδοση τιμωρείται με θάνατο σύμφωνα με τους νόμους του αιτούντος κράτους και δεν τιμωρείται με θάνατο σύμφωνα με τους νόμους του κράτους στο οποίο απευθύνεται η αίτηση, το κράτος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση, μπορεί να χορηγήσει έκδοση υπό τον όρο ότι δεν θα επιβληθεί θανατική ποινή στο πρόσωπο που εκδίδεται, ή -εάν για λόγους δικονομίας, ο όρος αυτός δεν μπορεί να τηρηθεί από το αιτούν κράτος- υπό τον όρο ότι δεν θα επιβληθεί η θανατική ποινή, εάν αποφασιστεί. Εάν το αιτούν κράτος δεν αποδέχεται τους όρους, η αίτηση έκδοσης μπορεί να απορριφθεί”, αναφέρει η Κομισιόν.

Η υπόθεση του Τζ. Ασάνζ είναι υψίστης σημασίας για το δικαίωμα δημοσιογράφων και  οργανισμών ΜΜΕ, όπως τα WikiLeaks να δημοσιεύουν πληροφορίες και δεδομένα για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Τον Απρίλιο, ο Τζ. Ασάνζ τιμήθηκε με το βραβείο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (GUE/ NGL) για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, δημοσιογράφους και υπέρμαχους της αλήθειας, ως αναγνώριση του έργου του για την υπεράσπιση της αλήθειας και για το θάρρος του να διακινδυνέψει την προσωπική του ελευθερία.

Η αλήθεια πρέπει να αποκαλυφθεί σε κάθε περίπτωση, και εκείνοι που προβαίνουν στις αποκαλύψεις πρέπει να προστατεύονται. Πιστεύουμε ότι αυτό αφορά αναμφισβήτητα η περίπτωση του κ. Ασάνζ, επομένως πρέπει να επιβληθεί η οδηγία για να τον προστατεύσει από κάθε πιθανή τιμωρία σε συνέχεια της εμπλοκής του στην υπόθεση WikiLeaks”, επεσήμαναν σχετικά στην αρχική τους επιστολή οι ευρωβουλευτές, ζητώντας από την Κομισιόν να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να διασφαλίσει:

– ότι όλα τα αιτήματα που έχουν διατυπωθεί μέχρι στιγμής από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Έθνη για την υπόθεση αυτή θα εισακούονται και ότι το διεθνές δίκαιο εν προκειμένω θα εφαρμοστεί,

– ότι ο κ. Ασάνζ θα επωφεληθεί του καθεστώτος προστασίας που προβλέπεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία για τους whistleblowers, ιδίως όσον αφορά εκείνους των οποίων το έργο αποκαλύπτει κρατικά μυστικά που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον,

– ότι θα ληφθούν ενέργειες για να αποφευχθεί η έκδοση του κ. Ασάνζ στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η αίτηση έκδοσης θα πρέπει να εγκριθεί από τα βρετανικά δικαστήρια,

– ότι θα θεωρηθεί πως υπάρχει μια δικαιολογημένη και βάσιμη ανησυχία που βασίζεται σε προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με τον κίνδυνο ο κ. Ασάνζ να οδηγηθεί σε ποινή ισόβιας κάθειρξης,

-ότι θα ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την υπόθεση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την ταχεία επιδείνωση της υγείας του κ. Ασάνζ και την επείγουσα ανάγκη νοσηλείας του, την οποία προκάλεσαν πολλά χρόνια εγκλεισμού, σύμφωνα με πρόσφατες ιατρικές εξετάσεις.

 

Ακολουθεί η πλήρης απάντηση της Επιτρόπου Β. Γιούροβα (Δείτε εδώ το πρωτότυπο της επιστολής)

Αξιότιμα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Σας ευχαριστώ για την επιστολή που καταθέσατε στις 21 Ιουνίου 2019, που απευθύνεται στον Α΄ Αντιπρόεδρο κ. Τίμερμανς. Στην επιστολή σας εκφράζετε τις ανησυχίες σας σχετικά με την υπόθεση του κ. Ασάνζ, και συγκεκριμένα για το ενδεχόμενο έκδοσής του από το Ηνωμένο Βασίλειο στις ΗΠΑ.

Κατανοούμε ότι το επόμενο στάδιο κατά τις διαδικασίες έκδοσης στο Ην. Βασίλειο αφορά τη σχετική ακροαματική διαδικασία, που έχει οριστεί να ξεκινήσει στις 25 Φεβρουαρίου 2020.

Αν το αρμόδιο ειρηνοδικείο αποφανθεί ότι η έκδοση δεν μπορεί να αποκλειστεί, η υπόθεση θα προχωρήσει στις αρμόδιες κρατικές αρχές (Home Secretary) για να αποφασίσουν αν θα προβούν στην έκδοση του Ασάνζ. Η απόφαση περί έκδοσης του Υπουργείου Εσωτερικών μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής.

Θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι η Κομισιόν δεν μπορεί να παρεμβαίνει ή να επηρεάζει τις δικαστικές διαδικασίες ενώπιον του Βρετανικού Δικαστηρίου. Αυτό αποτελεί μέρος της δικαστικής ανεξαρτησίας.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το άρθρο 19 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει ότι κανείς δεν μπορεί να εκδοθεί σε κράτος όπου υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να υποβληθεί σε θανατική ποινή, βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Πιο συγκεκριμένα, όπως έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην απόφασή του για την υπόθεση Petruhhin (C-182/15), οι αρμόδιες αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι η έκδοση δεν θίγει τα δικαιώματα που περιγράφονται στο άρθρο 19 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, το άρθρο 13 (περί θανατικής ποινής) της Συμφωνίας για την έκδοση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής προβλέπει ότι: Όταν το αδίκημα για το οποίο ζητείται έκδοση τιμωρείται με θάνατο σύμφωνα με τους νόμους του αιτούντος κράτους και δεν τιμωρείται με θάνατο σύμφωνα με τους νόμους του κράτους στο οποίο απευθύνεται η αίτηση, το κράτος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση, μπορεί να χορηγήσει έκδοση υπό τον όρο ότι δεν θα επιβληθεί θανατική ποινή στο πρόσωπο που εκδίδεται, ή -εάν για λόγους δικονομίας, ο όρος αυτός δεν μπορεί να τηρηθεί από το αιτούν κράτος- υπό τον όρο ότι δεν θα επιβληθεί η θανατική ποινή, εάν αποφασιστεί. Εάν το αιτούν κράτος δεν αποδέχεται τους όρους, η αίτηση έκδοσης μπορεί να απορριφθεί.

Ομοίως, για την περίπτωση προσώπων που αιτούνται διεθνούς προστασίας σε κράτος μέλος, το κράτος μέλος μπορεί, κατ’ εξαίρεση από το δικαίωμα του αιτούντος να παραμείνει στο κράτος μέλος μέχρις ότου εξεταστεί η αίτηση, να εκδώσει τον αιτούντα σε τρίτη χώρα, όταν εξασφαλίζεται ότι μια απόφαση έκδοσης δεν θα οδηγήσει σε άμεση ή έμμεση επαναπροώθηση κατά παράβαση των διεθνών και ενωσιακών υποχρεώσεών του. Επιπλέον, δεν μπορεί να προκύψει δικαίωμα παραμονής βάσει του κοινοτικού κεκτημένου για το άσυλο από αίτηση ασύλου σε τρίτη χώρα.

Όσον αφορά στην Οδηγία για την προστασία των προσώπων που καταγγέλλουν παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ, που προστατεύει τα πρόσωπα που καταγγέλλουν πληροφορίες για υποθέσεις που αφορούν εργασιακά ζητήματα, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ. Αναμένεται να εγκριθεί επισήμως το φθινόπωρο του 2019 (τα κράτη μέλη θα έχουν τότε δύο έτη για να την υιοθετήσουν στην εθνική νομοθεσία).

Σε κάθε περίπτωση η Επιτροπή δεν μπορεί να πάρει θέση σχετικά με μια συγκεκριμένη περίπτωση: μετά τη μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, θα είναι ο ρόλος των εθνικών αρχών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών δικαστηρίων, να εξακριβώνουν τα πραγματικά περιστατικά σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον ένα πρόσωπο πληροί τις προϋποθέσεις για προστασία ως whistle-blower, συμπεριλαμβανομένων των ιδιαίτερων περιστάσεων της υπόθεσης.

Θα παρακολουθώ στενά τις εξελίξεις στην υπόθεση.

Με εκτίμηση,

 

Ακολουθεί η αρχική επιστολή των ευρωβουλευτών:

Αξίοτιμε Αντιπρόεδρε Τίμερμανς,

Ως μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκφράζουμε την ανησυχία μας για την υπόθεση του Τζούλιαν Ασάνζ. Ύστερα από αίτημα των ΗΠΑ, ο υπουργός Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Sajid Javid υπέγραψε εντολή έκδοσης για τον κ. Ασάνζ εκεί, θέτοντας τον επικεφαλής πληροφοριοδότη των WikiLeaks πιο κοντά στο ενδεχόμενο δίωξης. Εκφράζουμε τη λύπη μας για την απόφαση αυτή. Ο κ. Ασάνζ αποτελεί ένα διεθνές σύμβολο του αγώνα για τη διεθνή πολιτική διαφάνεια, και η κράτησή του αποτελεί όχι μόνο επίθεση στο δικαίωμα στην πληροφόρηση, που αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της δημοκρατίας, αλλά παραβιάζει τόσο τη διεθνή όσο και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Καταρχάς, θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας στο γεγονός ότι η Αμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν σεβασμό προς το δικαίωμα του κ. Ασάνζ να διατηρήσει το καθεστώς ασύλου, εμποδίζοντας την έκδοσή του στις ΗΠΑ μέχρι να καθοριστεί το δικαίωμά του ασύλου με διαφανή, αμερόληπτη, δίκαιη και πλήρη εγγυημένη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προσφυγής. Υπό την έννοια αυτή, η ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τις εξωδικαστικές, συνοπτικές ή αυθαίρετες εκτελέσεις κα Agnes Callamard δήλωσε ότι με την απέλαση του κ. Ασάνζ από την πρεσβεία του Λονδίνου, οι αρχές του Ισημερινού επέτρεψαν τη σύλληψή του από τις βρετανικές αρχές, και ανέφερε τον πραγματικό κίνδυνο σοβαρής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με τον Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια κ. Nils Melzer, η έκδοσή του θα έθετε τον κ. Ασάνζ σε κίνδυνο σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Ενώ η έκδοση χωρίς εγγυήσεις και προστατευτικά μέτρα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, είναι ιδιαίτερα προβληματική όταν το κράτος προορισμού εφαρμόζει τη θανατική ποινή και δεν έχει αποκαλύψει τις ποινικές κατηγορίες κατά του κ. Ασάνζ. Στις περιπτώσεις αυτές, όπως εξηγεί ο εισηγητής, η διεθνής νομική αρχή της μη επαναπροώθησης είναι απόλυτη, ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις της εθνικής ασφάλειας, της πολιτικής σκοπιμότητας ή οποιουδήποτε άλλου παρόμοιου προβληματισμού.

Δεύτερον, στις 16 Απριλίου 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία 591 ψήφων υπέρ, έναν νέο νόμο για την ενίσχυση της προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, και την αποτροπή του να υποστούν αντίποινα και συνέπειες όπως καταδίκες, αναγκαστική εξορία και ατελείωτες νομικές διαδικασίες. Ειδικότερα και πολύ σημαντικό, η παρούσα οδηγία αναφέρει ότι όταν ένας δημοσιογράφος ή ένας whistleblower αποκαλύπτει κρατικά μυστικά που είναι προς το δημόσιο συμφέρον, δεν πρέπει να διώκονται για την πράξη τους. Η αλήθεια πρέπει να αποκαλυφθεί σε κάθε περίπτωση, και εκείνοι που προβαίνουν στις αποκαλύψεις πρέπει να προστατεύονται. Πιστεύουμε ότι αυτό αφορά αναμφισβήτητα η περίπτωση του κ. Ασάνζ, επομένως πρέπει να επιβληθεί η οδηγία για να τον προστατεύσει από κάθε πιθανή τιμωρία σε συνέχεια της εμπλοκής του στην υπόθεση WikiLeaks.

Τέλος, και παραδόξως ενώ υποβάλλονται σε ποινές, οι whistleblowers συχνά αναγνωρίζονται από τους δημόσιους φορείς. Αυτή είναι η περίπτωση του κ. Ασάνζ, που του απονεμήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το βραβείο της Ευρωομάδας της Αριστεράς για τους Δημοσιογράφους, τους whistleblowers και τους Υπερασπιστές του δικαιώματος ενημέρωσης. Ο κ. Ασάνζ έχει τιμηθεί με αυτό το βραβείο για την αναγνώριση του έργου του στην αποκάλυψη της αλήθειας και για το θάρρος του να διακινδυνεύσει την προσωπική του ελευθερία. Πιστεύουμε ότι αυτή η δημόσια αναγνώριση πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για να τονιστεί η ανάγκη να συνεχιστεί η αποκάλυψη της αλήθειας και να διασφαλιστεί το δικαίωμα στην πληροφόρηση.

Υπό το φως όλων αυτών, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να διασφαλίσει:

– ότι όλα τα αιτήματα που έχουν διατυπωθεί μέχρι στιγμής από την Αμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη για την υπόθεση αυτή θα εισακούονται και ότι το διεθνές δίκαιο εν προκειμένω θα επιβληθεί,

– ότι όλα τα αιτήματα που έχουν διατυπωθεί μέχρι στιγμής από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Έθνη για την υπόθεση αυτή θα εισακούονται και ότι το διεθνές δίκαιο εν προκειμένω θα εφαρμοστεί,

– ότι ο κ. Ασάνζ θα επωφεληθεί του καθεστώτος προστασίας που προβλέπεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία για τους whistleblowers, ιδίως όσον αφορά εκείνους των οποίων το έργο αποκαλύπτει κρατικά μυστικά που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον,

– ότι θα ληφθούν ενέργειες για να αποφευχθεί η έκδοση του κ. Ασάνζ στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η αίτηση έκδοσης θα πρέπει να εγκριθεί από τα βρετανικά δικαστήρια,

– ότι θα θεωρηθεί πως υπάρχει μια δικαιολογημένη και βάσιμη ανησυχία που βασίζεται σε προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με τον κίνδυνο ο κ. Ασάνζ να οδηγηθεί σε ποινή ισόβιας κάθειρξης,

-ότι θα ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την υπόθεση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την ταχεία επιδείνωση της υγείας του κ. Ασάνζ και την επείγουσα ανάγκη νοσηλείας του, την οποία προκάλεσαν πολλά χρόνια εγκλεισμού, σύμφωνα με πρόσφατες ιατρικές εξετάσεις.

Σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον σας και παραμένουμε στη διάθεσή σας για περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με αυτό το ζήτημα,

 

Miguel Urban Crespo, Estefanía Torres Martinez, Xabier Benito Ziluaga, Tania González

Peñas, María Eugenia Rodríguez Palop, Idoia Villanueva Ruiz, Sira Rego, Manuel Pineda,

Pernando Barrena, Josep Maria Terricabras, Martina Anderson, Matt Carthy, Lynn Boylan,

Liadh Ni Riada, Manuel Bompard, Younous Omarjee, Emmanuel Maurel, Leila Chaibi.

Anne-Sophie Pelletier, João Pimenta Lopes, Monika Beňová, Sofia Sakorafa, Kateřina

Konečná, Neoklis Sylikiotis, Ana Gomes, Özlem Alev Demirel, Helmut Scholz, Gabriele

Zimmer, Cornelia Ernst, Jakop Dalunde, Stelios Kouloglou, Patrick Le Hyaric, Barbara

Spinelli, Ana Miranda, Dimitidos Papadimoulis, Takis Hadjigeorgiou, Stefan Eck.

 

Σχετικά άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

We are using cookies on our website

Please confirm, if you accept our tracking cookies. You can also decline the tracking, so you can continue to visit our website without any data sent to third party services.

Συνεχίζοντας να χρησιμοποιείτε την ιστοσελίδα, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies. Περισσότερες πληροφορίες.

Οι ρυθμίσεις των cookies σε αυτή την ιστοσελίδα έχουν οριστεί σε "αποδοχή cookies" για να σας δώσουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία περιήγησης. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτή την ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξετε τις ρυθμίσεις των cookies σας ή κάνετε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" παρακάτω τότε συναινείτε σε αυτό.

Κλείσιμο